Người Việt Nam có lẽ không ai chưa từng ăn xôi chè. Những ký ức đó được nghệ nhân bánh dân gian Hiền Minh gói gọn trong quyển sách “Thơm thảo xôi chè”.

Quyển sách Thơm thảo xôi chè – Ảnh: LINH ĐOAN

Sách “Thơm thảo xôi chè” ra mắt sáng 27-5 tại Đường sách Nguyễn Văn Bình (TP.HCM). Sách hơn 140 trang, do Phương Nam Book và Nhà xuất bản Thế Giới ấn hành. 30 món xôi chè với những nguyên liệu dân dã đặc trưng cho các vùng miền Việt Nam và một số nước được giới thiệu với hình ảnh đẹp, nền nã.

Món quà quê dân dã đó đã trở thành ký ức ngọt ngào trong mỗi người, nhất là với những người con xa xứ.

Nghe xôi chè kể chuyện

Nghệ nhân bánh dân gian Trần Thị Hiền Minh giao lưu tại Đường sách Nguyễn Văn Bình sáng 27-5 – Ảnh: LINH ĐOAN

Nghệ nhân bánh dân gian Trần Thị Hiền Minh hiện là phó chủ tịch Chi hội đầu bếp chuyên nghiệp Sài Gòn, thành viên Trung tâm nghiên cứu, bảo tồn và phát triển ẩm thực Việt Nam, là giảng viên các trường Đại học Sư phạm kỹ thuật TP.HCM, Đại học Nguyễn Tất Thành, Đại học Hồng Bàng…

Bà Minh Tâm, nguyên bếp trưởng khách sạn Rex, xem Hiền Minh như người em thân thiết, dù sở trường là bếp Âu nhưng bà Minh có niềm đam mê và dành sự quan tâm với các món ăn truyền thống Việt Nam, đặc biệt là các món bánh dân gian.

Món chè long nhãn trong quyển sách – Ảnh: PNB

Bà đánh giá nghệ nhân Hiền Minh đã dành nhiều thời gian và tâm sức để không chỉ lưu giữ từng món ăn truyền thống mà còn gìn giữ ký ức, lưu truyền cho thế hệ sau.

Để thực hiện quyển sách, tác giả Hiền Minh và các cộng sự từ đội Bếp cô Minh ba năm qua đã thực hiện những chuyến đi đến nhiều vùng miền trên đất nước để tìm đúng người nấu món đó ngon nhất, tìm đúng nguyên liệu dân gian của vùng đất đó.

Họ lắng nghe những nghệ nhân của từng vùng miền kể câu chuyện, ý nghĩa từ những hạt nếp dẻo thơm làm nên nét đặc trưng của từng món xôi, chén chè.

Chính sự kỳ công đó, Thơm thảo xôi chè không chỉ dừng lại ở một quyển sách hướng dẫn nấu ăn mà còn thấm đẫm tình yêu với bản sắc ẩm thực của dân tộc.

Xôi nếp than, xôi vịt, chè bánh canh, chè long nhãn…

Mở đầu sách, tác giả Hiền Minh khái quát về “Nếp trên bản đồ ẩm thực dân gian Việt Nam”. Nếp là nguyên liệu chính làm nên rất nhiều món xôi, bánh, chè ở nước ta. Độc giả sẽ được biết đến nhiều loại nếp đặc sản của từng vùng miền từ phía Bắc, Tây Bắc, Đông Bắc, Trung Bộ, Nam Bộ…

Đó là nếp cái hoa vàng, nếp nhung, nếp Bắc, nếp Tú Lệ, nếp nương, nếp cẩm, nếp gà gáy Mỹ Lung, nếp Pì Pất, nếp sáp, nếp than, nếp ngự…

Món xôi nếp than quen thuộc của người dân Việt Nam – Ảnh: PNB

Sự phong phú của các loại nếp đã trở thành nguyên liệu cơ bản lý tưởng để người dân các vùng miền Việt Nam từ xa xưa nấu nên những món xôi, chè đặc sắc. Kết hợp các loại đậu, các loại trái và cách chế biến riêng mà xôi chè ở đâu trên đất nước ta cũng đều có sức quyến rũ.
Đó có thể là món xôi gấc, xôi khúc, xôi nếp than, xôi đậu đen quen thuộc hoặc là lạ như xôi trám, xôi xeo, xôi cốm đồ – cá nướng, xôi vịt Bình Thuận…

Hàng chè thì bao la với chè kho, chè con ong, chè khoai sáp, chè bánh canh, chè hạt me, chè long nhãn…

Không chỉ dừng ở các loại xôi, chè dân gian Việt Nam, quyển sách còn dành một phần giới thiệu các loại xôi chè ở những quốc gia mà bà Hiền Minh đã đến và tìm hiểu. Có thể tìm thấy trong Thơm thảo xôi chè là chè chí mà phù của người Hoa, xôi hai lớp Kueh Salat của Malaysia, xôi xoài Thái Lan, chè xoài Singapore…

Ông Lại Minh Duy, chủ tịch hội đồng quản trị, tổng giám đốc TST Tourist, mong quyển sách sẽ có phiên bản tiếng Anh để có thể giới thiệu đến bạn bè thế giới tinh hoa ẩm thực Việt Nam, đặc biệt là những món xôi chè rất ngon và đặc trưng của dân tộc.

LINH ĐOAN (Báo Tuổi Trẻ)